Over de streep
Over de streep is een groepsactiviteit die een zeer grote impact heeft op zowel kinderen als volwassenen. Het is een rustige, waardevolle ervaring waarbij we onze overeenkomsten leren herkennen. Daarnaast is het een geweldige manier om het groepsgevoel binnen de klas te versterken.
Over de streep is ook een Nederlands televisieprogramma dat wordt uitgezonden door de KRO.
Over de streep organiseren
Begin deze activiteit door de kinderen in twee groepen te verdelen en ze twee rijen te laten vormen met de gezichten naar elkaar toe, ongeveer een meter uit elkaar. Plaats een lijn (met behulp van touw, plakband, enz.) ongeveer een meter voor elke groep.
Eén persoon moet de spreker of leider zijn. Als die persoon een uitspraak doet, steekt iedereen voor wie die uitspraak geldt de lijn in het midden over. Als je over de lijn gaat, neem dan even de tijd om in stilte oogcontact te maken met de andere mensen in het midden, als erkenning van jullie gedeelde ervaring.
Dit spel kan zo eenvoudig of zo betekenisvol zijn als je zelf wilt. Onderstaande stellingen zijn slechts suggesties, en je kunt ze veranderen of aanvullen op basis van de behoeften van je groep.
Wees gevoelig voor eventuele spanningen die kunnen ontstaan, en stem de keuze van de uitspraken zorgvuldig af op je vermogen om iemand in de klas te steunen die erdoor van slag kan raken.
Doel over de streep
Het doel van deze activiteit is om te helpen bij het opsporen en wegnemen van de barrières tussen mensen die onaardig gedrag in stand houden. Kinderen worden zich ervan bewust dat ze niet alleen staan in onzekerheden, angsten en uitdagingen.
Deze activiteit mag pas worden gedaan als er voldoende vertrouwen en veiligheid in de klas is. Doe het dus niet als een spel om elkaar te leren kennen.
Hoewel de inhoud vrij serieus is, is het een activiteit die zowel met jonge kinderen als met volwassenen kan worden gedaan. Andere belangrijke richtlijnen zijn:
- Wees niet veroordelend of beschuldigend in deze activiteit, maar eerder ondersteunend en tolerant. Iedereen in de klas zal waarschijnlijk wel een reden hebben om over de streep te gaan.
- Betrek ouders bij eventuele zorgen die je hebt over kinderen die op jouw school stelselmatig worden geplaagd of gepest.
- Stel kinderen gerust dat het goed is om hun gevoelens te tonen.
- Laat een prettige stilte vallen na elke "over de streep" voordat je de leerlingen vraagt terug te keren naar hun oorspronkelijke plaats. Een rustig tempo van de activiteit is belangrijk voor het
slagen ervan.
Over de streep vragen
Een over de streep vraag begint met de volgende zin, gevolgd door een vraag: Loop over de streep als...< vraag >.
Er zijn enkele algemene categorieën van vragen die kunnen worden gesteld:
- thuissituatie
- ervaringen
- leeftijd
- sport
- hobby’s
- interesses
- vaardigheden
- gedrag (zoals over pesten)
- politiek
Om meteen met de activiteit te kunnen beginnen, hebben we een vragenlijst met voorbeeldvragen en stellingen opgesteld. Neem de over de streep vragen door en vul ze zo nodig aan met je eigen vragen en/of stellingen.
Stap over de streep als…
- Je een sport beoefent
- Je naar een ander land bent geweest waar een andere taal wordt gesproken dan Nederlands
- Je bent gepest op school ( ook op de) lagere school
- Je een leider bent
- Je ooit de Kippendans hebt gedaan
- Je grootouders hebt die buiten Nederland geboren zijn
- Je een stiefouder hebt
- Je iemands hart hebt gebroken.
- Je wel eens enorm om jezelf hebt gelachen.
- Je jezelf erop betrapt hebt dat je iemand veroordeelt nog voor je die persoon ontmoet hebt.
- Je ooit het slachtoffer bent geweest van een racistische opmerking.
- Je houdt van snoepjes.
- Je eens iets gekregen hebt waar je niet blij mee was.
- Je bent ooit als laatste gekozen bij een spel of sport of helemaal uitgesloten van een activiteit.
- Je ooit een vervelende opmerking hebt gekregen of neerbuigend bent behandeld alleen omdat je een meisje bent.
- Je wel eens jaloers bent.
- Je bent ooit gepest vanwege de kleur van je huid.
- Je bent ooit geplaagd vanwege je religieuze achtergrond.
- Je bent ooit uitgelachen over je accent of je stem.
- Je hebt ooit gegeten in de natuur.
- Jij of iemand in je familie of een vriend een handicap heeft die je niet kunt zien.
- Je een jongen bent en je ooit te horen hebt gekregen dat je niet mag huilen, je emoties niet mag tonen of bang mag zijn.
- Je je ooit alleen, niet welkom of bang gevoeld hebt.
- Je opzettelijk iemands gevoelens hebt gekwetst.
- Je ooit onder druk gezet bent door je vrienden of een volwassene om iets te doen wat je niet wilde doen en je er achteraf spijt van had.
- Je weleens hebt toegekeken terwijl iemand gekwetst werd en niets hebt gezegd of gedaan omdat je te bang was.
- Mensen je naam vaak verkeerd uitspreken.
- Je ooit de enige persoon van jouw ras/etniciteit in een klas bent geweest.
- Als je van chocolade houdt.
- Je ouders zijn gescheiden of nooit zijn getrouwd.
- Je bent opgevoed door een alleenstaande ouder.
- Je iemand kent met een lichamelijke of verstandelijke beperking.
- Je persoonlijk een homofobe actie of uitspraak hebt meegemaakt of er getuige van bent geweest.
- Je het gevoel hebt dat homofobie een probleem is in deze school of gemeenschap.
- Je vindt dat er met twee maten wordt gemeten of dat er andere verwachtingen zijn van jongens dan van meisjes.
Nabespreken
Na afloop van de activiteit is het goed om deze met alle kinderen te bespreken. Enkele vragen of om mee te beginnen zouden kunnen zijn:
- Wat voor gevoelens had je toen je over de streep liep?
- Hoe voelde je je toen er maar heel weinig van jullie aan één kant van de streep waren?
- Wat heeft deze activiteit te maken met leiderschap?
- Vond je dat je anderen veroordeelde?
- Hoe hebben de ervaringen van anderen je beïnvloed?
- Wat heb je door deze activiteit geleerd zodat onze omgeving vriendelijker kan zijn?
- Wat heb je door deze activiteit geleerd activiteit waardoor je een beter mens wordt?
- Heb je door deze activiteit, opzettelijk of niet, je gevoelens en waarden gedeeld?
- Denk je dat je door deze activiteit, opzettelijk of niet, iets geleerd hebt over de waarden van anderen?
Tips
- Doe deze activiteit alleen met een groep waar al veel wederzijds vertrouwen is.
- Zorg ervoor dat de activiteit respectvol en met zorg wordt uitgevoerd.
- Onthoud dat de stellingen bedoeld zijn om met elkaar in verbinding te staan. Zoek naar vragen waarvan je wilt dat je leerlingen de moed hebben ze eerlijk te beantwoorden, omdat ze dan overeenkomsten kunnen vinden. Als je deze activiteit doet als tussendoortje, houd het dan luchtig.
Benodigdheden
- Vragenlijst aangepast aan de leeftijdsgroep
- Tape of krijt om ‘de streep’ visueel te maken