Dansende rozijnen

Dansende rozijnen experiment

Verzamel je materialen en vertel dat jullie het dansende rozijnen experiment gaan doen. Laat een kind het glas vullen met spa rood. Het glas mag tot ongeveer 3/4 gevuld worden.

Neem tijdens het gieten van de spa rood even de tijd om observaties te maken. Stel de volgende vragen aan de kinderen: Wat is je opgevallen toen je de spa rood in de beker goot? Zag je iets interessants gebeuren? Heb je iets gehoord toen je de spa rood in het glas goot?

Laat de kinderen meedenken met het experiment en blijf vragen stellen: Wat denk je dat er gebeurt als je de rozijnen in de beker doet? Laat de kinderen de hypothese (voorspelling) opschrijven. Ga dan verder met het experiment om uit te vinden of de kinderen gelijk hadden.

Laat vervolgens een kind een handvol rozijnen (ongeveer 10-15) voorzichtig in het glas vallen. Vertel de kinderen dat ze een stapje naar achter moeten doen zodat ze beter door de zijkant van het glas kunnen kijken om te zien wat er gebeurt.

Stel de volgende vragen: Wat is er in eerste instantie met de rozijnen gebeurd? Zijn ze naar de bodem gezakt? Dreven ze naar boven? Terwijl jullie het glas een paar minuten observeren, is er nog iets anders gebeurd? Was jullie hypothese juist?

Weet je wat de oorzaak was van het "dansen" van de rozijnen en het op en neer bewegen in de spa rood is? Ontdek het antwoord in het onderstaande gedeelte over hoe dit experiment werkt. Het bevat ook ideeën over hoe je het experiment kunt uitbreiden.

Dansende rozijnen uitleg

Wanneer je de rozijnen voor het eerst in de spa rood laat vallen, zinken de rozijnen omdat ze zwaarder zijn dan de spa rood (water). Als de kooldioxidegas (koolzuur) belletjes die in de spa rood zijn opgelost zich aan het gerimpelde oppervlak van de rozijnen hechten, beginnen de rozijnen te stijgen. De rozijnen stijgen omdat de koolzuur belletjes het drijfvermogen van de rozijnen helpen te verhogen. De rozijnen worden als het ware 'lichter'.

Dit drijfvermogen zorgt ervoor dat de rozijnen gaan zweven in de vloeistof. Vanwege de opwaartse kracht die de koolzuur in de vloeistof uitoefent op de rozijnen.

Doordat de rozijnen nu gaan zweven en elke keer dat er een nieuwe koolzuurbelletje zich hecht aan de rozijn lichter worden gaan ze omhoog in de vloeistof. Wanneer de rozijnen aan het oppervlak van de spa rood komen knallen de koolzuur belletjes rond de rozijnen. De rozijnen verliezen hun drijfvermogen en worden weer zwaarder dan de spa rood, ze beginnen te zinken. Als de rozijnen zinken, zullen al tijdens het zinken weer nieuwe koolzuur belletjes zich aan het gerimpelde oppervlak van de rozijnen vasthechten, waardoor het proces opnieuw begint!

Variaties

• Probeer dit zelfde experiment met objecten die geen gerimpeld oppervlak hebben, zoals bosbessen of druiven. Stijgen ze in de spa rood op op dezelfde manier als de rozijnen?
• In plaats van spa rood kun je ook zuiveringszout (baking soda) gebruiken dat is opgelost in water en azijn. Los twee theelepels zuiveringszout op in een half kopje water. Voeg 6-7 rozijnen toe aan de zuiveringszoutoplossing. Giet langzaam een eetlepel azijn in het mengsel en kijk hoe de rozijnen dansen! Deze versie van het experiment zou wat rotzooi kunnen opleveren omdat de reactie veel feller is. Zet het glas daarom in een ondiepe schaal, zoals een deegkom of salade schaal, voordat je de azijn toevoegt.

Tips

• Zorg ervoor dat de kinderen de rozijnen rustig in het glas met spa rood laten vallen.
• Door met de kinderen hun bevindingen en waarnemingen in de groep te bespreken leert iedereen er wat van.

Benodigdheden

• spa rood
• rozijnen
• glas