Hoe groot is de ruimte?
Hoe groot is het heelal? Is er ergens een rand, een muur of een grens waar het stopt? Astronomen hebben hier al lang over nagedacht, maar een duidelijk antwoord is er nog niet. Wat ze wél weten, is dat het heelal gigantisch groot is – misschien zelfs oneindig!
Hoe ver kunnen we kijken?
Wetenschappers maken een belangrijk onderscheid tussen twee dingen:
- Het waarneembare heelal – Dit is het deel van het universum dat we kunnen zien. Je kunt het voorstellen als een gigantische bol, met de aarde in het midden.
- Het volledige heelal – Dit is het heelal in zijn geheel, inclusief alles wat buiten ons zicht ligt.
Het waarneembare heelal heeft een straal van ongeveer 43 miljard lichtjaar. Dat is verder dan je misschien zou verwachten, omdat het heelal pas 13,8 miljard jaar oud is. Maar omdat het universum steeds verder uitdijt, kunnen we licht opvangen van objecten die inmiddels veel verder weg staan dan 13,8 miljard lichtjaar.
Alles wat verder ligt dan die 43 miljard lichtjaar, kunnen we niet zien. Niet omdat het er niet is, maar omdat het licht van die gebieden nog niet de tijd heeft gehad om ons te bereiken.
Heeft het heelal een grens?
We hebben geen enkele aanwijzing dat het heelal ergens stopt. Als het een eindige grootte zou hebben, zou het waarschijnlijk een bepaalde vorm moeten hebben. Wetenschappers hebben gesuggereerd dat het heelal een beetje kan lijken op een driedimensionale donut. Dat betekent dat lichtstraaltjes, in plaats van in een rechte lijn te vliegen, een gebogen pad zouden volgen en misschien zelfs weer op hun beginpunt zouden uitkomen.
Als het heelal echt zo’n vorm zou hebben, dan zouden we bepaalde patronen in de straling van het heelal moeten kunnen zien. Een beetje zoals een vleermuis met echolocatie kan "zien" hoe een grot eruitziet door te luisteren naar teruggekaatste geluidsgolven. Maar tot nu toe heeft niemand zulke patronen ontdekt.
Oneindig of gewoon heel erg groot?
Omdat er geen bewijs is voor een grens, nemen veel wetenschappers aan dat het heelal oneindig is. Maar als het tóch eindig is, dan is het in ieder geval zo enorm groot dat we ons dat nauwelijks kunnen voorstellen. We praten dan over een heelal dat miljoenen tot miljarden keren groter is dan het deel dat we kunnen waarnemen!
Wat betekent dit voor ons?
Of het heelal nu oneindig is of "gewoon" ontzettend groot, het blijft een fascinerend mysterie. Misschien ontdekken wetenschappers in de toekomst meer aanwijzingen over de vorm en grootte van het universum. Tot die tijd blijft het een raadsel dat ons helpt om na te denken over de eindeloze ruimte om ons heen.
Het heelal is dus minstens enorm groot, misschien zelfs oneindig – en dat is behoorlijk indrukwekkend!
